Yazan: Oktay Coşkun
Tarih: 02/06/2022
İş Sağlığı ve Güvenliğini, işyerinde işin yürütülmesi sırasında çeşitli nedenlerden kaynaklanan sağlığa zarar verebilecek koşullardan korunmak amacıyla yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalar olarak tanımlayabiliriz.
İş Sağlığı ve Güvenliği proaktif yaklaşımı temel almakta olup henüz bir tehlike ve arıza oluşmamışken işyerinde oluşabilecek tehlikelerin ve risklerin öngörülerek bunların kabul edilebilir olup olmadığına karar verme çalışmalarını da beraberinde getirmektedir.
Bu nedenle, çalışma alanlarında uygulamaya konulan iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımının en etkin yöntemlerinden biri risk değerlendirmesi çalışmalarıdır.
Risk Değerlendirmesi ve Yönetimi
Risk değerlendirmesi işyerinde sağlık ve güvenliği etkileyebilecek unsurların kontrolü amacıyla geliştirilmiş sistematik bir yaklaşımdır. Esas amacı, işyerindeki mevcut riskleri belirlemek, önceliklendirmek, riski ortadan kaldırmaya öncelik vererek uygun önlemlerle riski kontrol altına almaktır.
İş Sağlığı ve Güvenliği risk yönetimi iş kazaları ve meslek hastalıklarını oluşturan nedenler ve bunları etkileyen faktörler ile ilgili mümkün olan en geçerli ve doğru bilgiyi toplayarak görünmeyen tehlikelerin ortaya çıkmasını engellemek için etkili bir güvenlik ağı kurmayı amaçlar.
Doğru bir risk değerlendirmesi, doğabilecek kazalardan korunma açısından büyük önem taşır ve görünmeyen tehlikelerin ortaya çıkarılmasını, etkin güvenlik önlemlerinin tesis edilmesini sağlar.
Bir risk ile karşı karşıya kalındığında ilk önce yapılması gereken şey o riski oluşturacak kaynak olayı ve riskin etkilerini belirlemektir. Böylece riski tanımak daha kolaylaşır ve riske karşı ne gibi önlemler alınacağı daha rahat bir şekilde ortaya konulabilir. Ayrıca, kötü belirlenmiş risklerin daha başka risklerin doğmasına neden olacağını belirtmekte fayda vardır.
Risk Değerlendirmesi İçin Gerekli Bilgiler
- İşletmenin konumu
- İşletme içerisinde çalışma yapan kişilere dair genel bilgiler (gebe, genç veya engelli işçilerinizin mesleki tehlikelere olağan olandan daha fazla maruz kalabilecekler)
- Hangi iş ekipmanı, maddeleri ve prosesleri kullanıldığı
- Ne tür işler gerçekleştirildiği
- Tanımlanmış tehlikeler ve bunların kaynakları
- Mevcut tehlikelerin sonuçları
- Hangi koruyucu tedbirleri kullanıldığı
- İşletme içerisinde daha önce yaşanan iş kazası(varsa)
- İşletme içerisinde daha önce görülen meslek hastalığı(varsa)
- İşyeri ile ilgili yasal yükümlülükler
- İşyerinde kullanılan ekipmanların teknik verileri
- Teknolojik veriler ve iş rehberleri
- İşletme içerisinde yapılan ortam ölçümlerinin sonuçları
- Kimyasallar malzemelerin güvenlik formları(SDS)
- İlgili mevzuatlar ve standartlar
- Bilimsel ve teknik literatürler
- Çalışma ortamı ve tüm etkenlerin gözlemlenmesi
Risk Değerlendirmesi Aşamaları
Risk değerlendirmesi, işletmenin yapısı, süreçlerin özellikleri, gerçekleştirilen görevler ve kullanılan teknolojiye göre mevcut birçok yöntemden biri seçilerek gerçekleştirilebilir.
Birçok metot için aşağıdaki 5 aşamada hem kolay anlaşılır hem de ihtiyaç duyulan yönlendirme sağlanmaktadır.
1. Tehlikelerin Belirlenmesi
Bu aşamada çalışanlara, üretime ve işletmeye nelerin zarar verebileceğini belirlemeniz gerekir.2. Tehlikelerin Değerlendirilmesi
Birinci aşamada oluşturduğunuz tehlikeler listesinin değerlendirilmesi ile hangileri için ne tür önlemler alınacağının ve hangileri için risk derecelendirilmesi yapılması gerektiğine karar verilir.3. Risklerin Derecelendirilmesi
İkinci aşamada, risk derecelendirilmesi yapılmasına karar verilen tehlikelerin her biri için ayrı ayrı risklerin ağırlık oranları hesaplanarak derecelendirme yapılır ve riskler öncelik sıralamasına tabi tutulur.4. Kontrol Önlemlerinin Uygulanması
İkinci ve üçüncü aşamalarda alınmasına karar verilen önlemlerden hemen ortadan kaldırılabilecek tehlikeler için gerekli önlemler alınır ve tekrar ortaya çıkmamaları için uygun bir kontrol periyodu belirlenir. Belirli bir maliyet ve zaman gerektiren ve acil olmayan önlemler için uygulama planları yapılarak uygulamaya konulur.5. Denetim, İzleme ve Gözden Geçirme
İşyerlerinde gerçekleştirilen risk yönetiminin tüm aşamaları ve uygulaması düzenli olarak denetlenir, izlenir ve aksayan yönler yeniden gözden geçirilir.
*Makale içeriğinde Tucsa, fpakademi ve cu.edu.tr kaynaklarından alıntılar yapılmıştır.
