Basınçlı kap nedir? Basınçlı kapların doğurabileceği tehlikeler nelerdir? Önlem olarak ne yapılmalı
Yazan: Yiğit Maral
Tarih: 30/05/2017
İç basınç değeri o,5 Bar’dan büyük olan, basınç değerine göre belirli ebat ve sac kalınlıklarında üretilen makine ekipmanlarıdır. Sıcak su kazanları, kompresörler, gaz tankları, genleşme tankları, LPG tankları vereceğimiz basınçlı kap örnekleridir.
Basınç kelimesi zaten tek başına bu kapların ne kadar tehlike potansiyeline sahip olduğunu gösteriyor. Binalarımızın, fabrikaların, özellikle üretim tesislerinin olmazsa olmazı olan bu yaygın ve kullanımı sorumluluk isteyen basınçlı kaplar eğer kullanımlarında önem verilmesi gereken talimatlara uyulmadığı takdirde çok ciddi maddi ve insan sağlığı açısından ciddi zararlar doğurabilecek potansiyele sahiptir. Fazla basınçlarda kullanımı patlamayla, bir gaz sızıntısı zehirlenmeyle, bunların beraberinde getireceği yangın ve felaketlerle birlikte istenilmeyen birçok sonuçla karşılaşılabilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR!
İSG Videoları
Bu kapların bulundurduğu gazın türüne, basıncına, basınçlı kaplar mevzuatına ve standartlarına göre imal edildiğini kabul edelim ve kullanıcının yukarıda bahsettiğimiz bu tehlikelerden nasıl korunacağına bir göz atalım.
Öncelikle basınçlı kaplar bu konuda eğitimli yetki sahibi kişiler tarafından işletilmelidir. Basınçlı kap olası patlamaların etkilerini azaltmak için yere sabitlenmeli ve özel koruyucu bir bölmeyle ayrılmalıdır. Bu bölüm iyi bir şekilde havalandırılmalıdır. Üzerinde gerekli olan emniyet supapları, basınç, sıcaklık ve su göstergeleri eksiksiz bulunmalıdır. Bu makine ekipmanına ait bilgiler içeren üzerindeki etikette imalatçı bilgileri, cihazın üretim yılı, azami çalışma basıncı yazmalıdır. Özellikle kazanlarda giriş ve çıkış bağlantıları üzerinde stop valfi bulunmalı, buhar yoğunlaşmaları durumunda müdahale edilebilecek bir blöf tertibatı kurulmalıdır.
Basınçlı kapların yılda 1 defa İş Sağlığı ve Güvenliğine uygunluğu uzman kişilerce kontrol edilmelidir. Bu kontrollerde kabın sac kalınlığında aşınma olup olmadığı ölçülmeli, ölçüm sonuçları toleranslar dahilinde değerlendirilmelidir. Basınç kontrolü işletme basıncının 1,5 katı ile test edilerek kabın olası yüksek basınçlara dayanıklılığı kontrol edilmelidir. Uzman kişi bu ölçümler dışında yukarı paragrafta belirttiğimiz şartların yerine getirilip getirilmediğini denetlemeli ve uygunsuz durumları işletmeyle paylaşmalıdır.