Deprem Bilinci ve Hazırlık Rehberi

Deprem, ülkemizde yaşanan deprem felaketlerinden sonra kısa bir süre gündemde kalıp sonra büyük ölçüde göz ardı edilen bir konu. Ancak, depremin öncesi, yaşandığı an ve sonrası için yapılması gerekenleri belirlemek ve bir plan dahilinde hareket etmek büyük önem arz etmektedir.

Yazan: Oktay Coşkun

Tarih: 28/02/2022

Deprem Öncesinde Yapmanız Gerekenler

  • Deprem olasılığını aileniz ve yakınlarınızla konuşun, onları bilgilendirin. Bilgilenmek, korkunun azalmasını sağlar, paniğin önüne geçer.
  • Deprem öncesinde, sırasında ve sonrasında neler yapabileceğinize dair acil durum planı yapın.
  • Deprem yakınlarınızla ayrı olduğunuz bir anda meydana gelirse, nerede, nasıl buluşacağınızı saptayın.
  • Yaşam alanlarınızı tanıyın. Binanızın bilimsel ilkelere ve mevcut yönetmeliklere uygun yapılıp yapılmamış olduğunu kontrol ettirin.
  • Unutmayın, can ve mal kaybına neden olan deprem değil, depreme dayanıksız binalardır.
  • Bulunduğunuz mahallede bir afetten sonra hizmet alabileceğiniz (sağlık, barınma, güvenlik vb.) noktaları öğrenin.
  • Deprem binaları hiç düşünmeyeceğiniz bir güçle sarsar, eşyaların devrilmesine ve yer değiştirmesine neden olur.
  • Evinizdeki yüksek, ağır eşyaları duvara sabitleyin. Düşmeleri halinde yaralanma ve can kaybına neden olabilecek nesneleri saptayın ve önlem alın.
  • Yangına ve gaz zehirlenmelerine karşı ocak, soba ve ısıtıcıları, varsa baca borularını sabitleyin.
  • Olası kayıplarınızı ve hasarları karşılayabilmek için evinizi, iş yerinizi ve eşyalarınızı, kendinizi ve ailenizi sigorta ettirin.
Yat - Kapan - Tut

Deprem Sırasında Yapmanız Gerekenler

  • Deprem anında sakin kalmaya çalışın ve çevrenizdekilerin de sakin kalmasına yardımcı olun. Unutmayın, önceden hazırlık yapmamış ve bilgilenmemiş kişilerin paniğe kapılması daha kolaydır.
  • Mümkün olduğunca hareket etmeyin ve yer değiştirmeye çalışmayın.
  • Bir binanın içindeyseniz merdivenlerden, asansörlerden ve balkonlardan uzak durun. Pencerelere yaklaşmayın (camlar kırılıp savrulabilir).
  • Eğer binanız bilimsel ilkelere ve mevcut yönetmeliklere uygun yapılmış ve eşyalarınız sabitlenmiş ise ağırlık merkezi yere yakın, sağlam olduğunu değerlendirdiğiniz eşyanın yanında; YAT-KORUN-TUTUN uygulamasını yapın. Yere yan yatın, ayaklarınızı karnınıza çekin, üstte bulunan elinizle başınızı koruyun, altta kalan elinizle de yanına yattığınız eşyaya tutunun.
  • Bu hareketi yukarıdan düşebilecek nesnelere karşı koruyucu olduğunu düşündüğünüz bir eşyanın altında da yapabilirsiniz.
  • Eğer binanız deprem yönetmeliklerine uygun yapılmamış ve /veya eşyalarınız sabitlenmemiş ise bir öneride bulunamıyoruz.
  • Deprem anında dışarıdaysanız, bina, üst geçit, köprü vb. yapılardan, direklerden, ağaçlardan, elektrik hatlarından uzak durmaya çalışın. Bunlar çökebilir, devrilebilir ya da parçaları aşağıya düşebilir.
  • Tekerlekli sandalye kullanıcısı iseniz ve YAT-KORUN-TUTUN uygulamasını yapmanız güç ise, sandalyenizin tekerleklerini uygun bir yerde kilitleyerek kendinizi küçülterek kollarınızla başınızı ve ensenizi korumaya çalışın.

Deprem Sonrasında Yapmanız Gerekenler

  • Daha önce acil durum çantası hazırlamadıysanız, hazırlamış olduğunuz acil durum malzemeleri listesindeki malzemeleri bir çantaya koyun ve evi terk ederken yanınıza alın.
  • Binanızdan çıkarken, doğal gaz kaçağı yok ise; önce doğal gaz vanasını, sonra elektrik şalterini ve en son su vanasını kapatın. Doğal gaz kaçağı var ise elektrik düğmelerine ve şalterine dokunmayın; elektrik düğmeleri açık ise açık, kapalı ise kapalı kalmalıdır. Aydınlatma amacıyla kıvılcım çıkarabilecek aletler, kibrit ve çakmak kullanmayın. Sigara içmeyin.
  • Artçı depremler olması olağandır. Artçı depremleri hissettiğinizde YAT-KORUN-TUTUN yapın.
  • Hasar görmüş binalardan uzak durun. Yetkililer tehlike olmadığını söyleyene kadar binalara girmeyin.
  • Yaşamsal önemi olan durumlar dışında telefonları kullanmayın, hatları meşgul etmeyin. Sosyal medya üzerinden doğruluğu kesin olmayan bilgileri paylaşmayın.
  • Yetkililer izin verdikten sonra, binanıza girmeden önce, doğal gaz ve elektrik sistemlerini uzman kişilere kontrol ettirin.

Bu liste otoritelerce tavsiye edilen temel malzemeleri kapsamaktadır. Kendimiz ve ailemiz için gerekli göreceğimiz başka malzemeleri de hazır bulundurabiliriz.

Örneğin:
  • Cep telefonu ve diğer cihazlar için şarj bataryası (powerbank),
  • Kişisel hijyen malzemeleri: Tuvalet kağıdı, kağıt havlu, ıslak mendil, dezenfektan el solüsyonu ya da jeli,
  • Engelli kişiler için varsa protez, implant vb. yardımcı araçların yedek parçaları ve tamir setleri (piller de dahil olmak üzere). Görme engelliler için eldiven ve yedek baton(katlanır dokunsal bildirim bastonu). Engelli kimlik kartı
  • Battal boy çöp torbası
  • 10 metre sağlam naylon ip (çamaşır ipi vb.); dikiş seti
  • Eğer mümkünse: Çadır, mat ve uyku tulumu, temiz su kabı (plastik şişe, termos, bidon...)
İş Güvenliği Şakaya Gelmez
Gözünüz arkada kalmasın istiyorsanız, siz de Türkiye'nin en başarılı OSGB'siyle çalışın.